GROTE PUBLIEKSCAMPAGNE OVER NEDERLAND “VALT UIT”.
Iedere dag is er wel dramatisch wereldnieuws. De oorlogen, het klimaat, de natuurrampen, het gebrek aan energie en dan met name elektriciteit. Zo kunnen we wel doorgaan met opsommenn. Maar dat het serieus is; dat mag blijkt wel uit de dagelijkse discussies en nieuwsitems. En ja, misschien moeten we ons voorbereiden op mogelijke noodscenario’s die onze maatschappij en land zal raken. En daar moeten wij burgers ons van bewust zijn, dacht de overheid.
En daar wa sdan opeens die verrassende camopagne. Op snelwegen, in bushokjes, op tv en online verschijnt de boodschap 'Nederland valt uit'. Onderdeel van de landelijke campagne 'Denk vooruit' waarmee de overheid ons wil voorbereiden op noodsituaties zoals langdurige stroom-, water- of internetuitval. De campagneboodschap luidt “Weet jij wat je moet doen in een noodsituatie”?
De overheid en de oproep voor “Denk Vooruit” klinkt verstandig en bijna vanzelfsprekend in een tijd van overstromingen, cyberaanvallen en stroomuitval. Maar de slogan en de campagne daaromheen laat vooral zien hoe lastig het is om twee uitersten, te weten urgentie en geruststelling zijn te combineren. De boodschap oogt breed, zacht en misschien wel te vrijblijvend.
Het begint bij de kern: waarvoor moeten we vooruitdenken? De campagne stapelt scenario’s op elkaar zonder prioriteit te geven. Overstroming, drinkwaterproblemen, digitale verstoringen. Alles is mogelijk. En omdat alles kan, voelt niets concreet. De overheid roept: “Wees voorbereid!”, maar laat onduidelijk waarop precies. Burgers willen geen advies; ze willen juist begrijpen waarom dit nú relevant is.
Daarmee raakt “Denk Vooruit” een structureel dilemma. De overheid durft niet te hard te waarschuwen maar wil ook niet onzichtbaar zijn. Het resultaat is een soort communicatief middengebied met weinig drama waar niemand echt door geraakt wordt. De toon is erg vriendelijk voor een crisisvoorbereiding en je vraagt je af of gedrag wel kan veranderen als je geen echte urgentie voelt?
Een ander opmerkelijk is dat de campagne de verantwoordelijkheid bewust bij burgers legt. Dat is op zich begrijpelijk want de overheid kan niet alles oplossen. Maar dan moet de boodschap wel duidelijk en eerlijk zijn: bereid je voor, want ons systeem is kwetsbaarder dan je denkt. Die scherpte ontbreekt nu. Het woord “crisis” wordt bijna vermeden. Daardoor voelt de campagne alsof hij vooral wil voorkomen dat mensen schrikken.
Eindoordeel: Is "Denk Vooruit" dan een niet werkende overheidscampagne? Nee. Het normaliseert het gesprek tussen burgers over voorbereiding en dat is winst. Maar dat is dan ook een halve stap. Een campagne die netjes gepolijst is, zonder de boodschap echt te laten landen.
Als de crisis ooit komt, is er één zin die niemand wil horen: “Je had gewoon even vooruit moeten denken.” Daarom verdient Nederland een campagne die minder geruststelt — en meer duidelijk maakt.